Bieda czasów studenckich sprawiła, że młody Żeromski znalazł się na dnie drabiny społecznej.

W roku 1878 młody Żeromski rezygnuje ze studiów i opuszcza Warszawę, aby poprawić swoją sytuacje finansową jeździ po dworach i zatrudnia się jak korepetytor dzieci właścicieli dworów. Podczas tych wielu lat zbiera doświadczenia i poznaje wieś od strony chat chłopskich i dworu- patrzy krytycznie na postawy  szlachty.

Żeromski odbywa podróże nie tylko po ziemiach polskich, ale także zagraniczne. Wyjeżdża do Szwajcarii i podczas pobytu w niej zbliża się do polskich socjalistów.

Jest na wskroś Polakiem i pierwsze miejsce zajmowała Polska. Żeromski  przesycony ideałami dla Polski  jest gotów oddać życie. Pisarz nie bierze pod uwagę możliwości porozumienia się z zaborcami.

Pisarz oczekiwał od warstw uprzywilejowanych troski o najbiedniejszych mieszkańców miast i wsi . Sam Żeromski żył w trudnych warunkach i doskonale rozumiał los ubogich. Niejednokrotnie zdarzało się, że musiał przetrwać tydzień jedząc tylko i wyłącznie chleb.

W roku 1898 Żeromski wziął udział w akcji Towarzystwa Pomocy Więźniom Politycznym.  Jego dom stał się siedzibą zebrań konspiracyjnych – w jego mieszkaniu bywali np. Józef Piłsudski ,Stanisław Wojciechowski – późniejszy prezydent  RP. Jego aktywność została zauważona co spowodowało, że w 1899 r. i 1900 r. przeżył rewizję i aresztowania przez Ochranę( policję polityczną). Mając w głowie zagrożenia jakie na niego czekają pisarz był zmuszony wyjechać do Zakopanego.

W Zakopanem organizuje demonstracje, podczas strajków rolnych pełni funkcję negocjatora między służbą folwarczną  a właścicielami majątków.

W roku 1906 wsparł  Polski Związek Ludowy (nielegalne stronnictwo chłopskie działające latach 1904-1907), a jego dom stał się wtedy centrum przerzutu nielegalnej prasy wyżej wymienionego ugrupowania.

W roku 1912 Żeromski wziął udział w zjeździe zakopiańskim. Na tym zjeździe został utworzony Polski Skarb Wojskowy, a także Tymczasowa Komisja Skonfederowanych Stronnictw  Niepodległościowych. 

W sprawach niepodległości i jej wizji wybiera  niespodziewanie  stanowisko endecji i orientację profrancuską. Niewiele brakowało ,aby został deportowany z Zakopanego  jako ,,rusofil”. – ratuje go akces do lokalnej ekspozytury Naczelnego Komitetu Narodowego.

Żeromski oddaje się pracy na rzecz społeczeństwa- współtworzy Towarzystwa Szkół Ludowych, zakłada 10 bibliotek dla chłopów z góralskich wsi. Poza tym pisarz bierze udział w pracach Komitetu Pomocy dla Litwy.

W roku 1919 Żeromski zachęca ludność do oddawania ciepłej odzieży dla wojska, które wkrótce ma wyruszyć i walczyć z bolszewikami. 5 lat później  wydał odezwę o odtworzenie za pomocą publicznych składek zlikwidowanej przez carat kasy im. Mianowskiego, której celem była pomoc polskiej nauce. W 1925 zakłada PEN CLUB, który był stowarzyszeniem poetów, eseistów i prozaików. Pierwszy takie stowarzyszenie powstało w Anglii w 1921 roku.

*Józef Mianowski- W latach 1862–1869 był rektorem warszawskiej Szkoły Głównej, jedynej w owym czasie polskiej uczelni wyższej w zaborze rosyjskim. W okresie powstania styczniowego1863 Mianowski wspierał studentów i chronił przed represjami (wykorzystał w tym celu swoje znajomości wśród rosyjskiego dworu i arystokracji), celowo pomniejszając wobec władz carskich ich udział w powstaniu.