Wszystkie podróże S. Żeromskiego do Szwajcarii są związane z miasteczkiem Raperswil położonym nad Jeziorem Zurychskim. W 1870 r. z inicjatywy Władysława hr Broel - Platera  powstało najstarsze na świecie Muzeum Polskie. Pierwsze Polskie Muzeum Narodowe stało się miejscem pielgrzymek wielu rodaków, chlubą naszego narodu oraz ostoją polskości. Miejsce to odwiedzali min. Józef Ignacy Kraszewski*, Bolesław Prus* oraz Stefan Żeromski.

    Pierwsza podróż Żeromskiego do Raperswilu miała charakter edukacyjno – poznawczy. Jego przyjazd w 1892 r. był podyktowany względami zdrowotnymi. Jak dobrze wiemy pisarz cierpiał na gruźlicę i klimat górski miał mu pomóc w wyzdrowieniu. Do Szwajcarii przyjechał z poślubioną Oktawią  Rodkiewiczową (z domu Radziwiłłowiczówną). 1 października 1892 r. Stefan Żeromski miał zamiar podjąć pracę w charakterze pomocnika bibliotekarza. Żeromscy najpierw zamieszkali przy Bahnhofstrasse w domu p. Schwartz. Gościnność właścicieli domu i opieka troskliwej żony przyczyniły się do szybkiej poprawy stanu zdrowia. Oktawia nieraz da dowody swojej szlachetności. Pisarz ukaże jej cechy w osobie Joasi, głównej bohaterki "Ludzi bezdomnych".

   Ówczesna biblioteka Muzeum Polskiego mieściła się na II piętrze. Znajdowały się tam  źródła archiwalne, w tym dotyczące powstania 1863 r. oraz te dotyczące emigracji po jego upadku. Wynagrodzenie miesięczne  dla pomocnika bibliotekarza wynosiło 50 franków. Sytuację finansową ratowali rodzice Oktawii, którzy przesyłali córce co jakiś czas pieniądze.

Zadowolony z pomocnika bibliotekarz- Zygmunt Wasilewski stara się podnieść jego pensję miesięczną. Prośba Wasilewskiego jest jednak odrzucona przez dyrektora placówki.

   Pisarz gościł na zebraniach kół socjalistycznych. W Zurychu widywał J. Piłsudskiego, G. Narutowicza, B. Limanowskiego, R. Dmowskiego. Podczas pobytu w Szwajcarii zmarł mu syn- Stefan. Żeromski od kwietnia 1894 r. pełnił funkcję bibliotekarza . W 1895 r. skonfliktował się z kustoszem muzeum- Włodzimierzem Rużyckim. Rok później Stefan Żeromski porzucił pracę w bibliotece. Podczas czteroletniego pobytu napisał takie utwory, jak "Wybawiciel" (jedna z pierwszych wersji "Syzyfowych prac"), „Oko za oko", "Zmierzch", „Mogiła”, "O żołnierzu tułaczu" i inne . Muzeum Polskie w Raperswilu otrzymało rangę Instytucji Narodowej. Jest utrzymywane i prowadzone przez polskich emigrantów i Szwajcarów

*Józef Ignacy Kraszewski- (ur. 28 lipca 1812 w Warszawie, zm. 19 marca 1887 w Genewie) – polski pisarz, publicysta, wydawca, historyk, encyklopedysta, działacz społeczny i polityczny, współzałożyciel Macierzy Polskiej

*Bolesław Prus- (ur. 20 sierpnia 1847 w Hrubieszowie, zm. 19 maja 1912 w Warszawie[1]) – polski pisarz, prozaik, nowelista i publicysta okresu pozytywizmu, współtwórca polskiego realizmu, kronikarz Warszawy, Jeden z najwybitniejszych i najważniejszych pisarzy w historii literatury polskiej