Kampania litewska przeciw Rosji

Uczestnictwo Stefana Czarnieckiego w kampanii litewskiej przeciwko Rosji

W latach 1654-1667 odbywała się wojna polsko-rosyjska, w której czynny udział brał Stefan Czarniecki, miał on pomóc wojskom Pawła Sapiehy przeciwko oddziałom Chowańskiego na Litwie i Podlasiu za poleceniem króla. Jak podają źródła Rosjanie mieli o wiele więcej wojska do dyspozycji podczas walki. Do rozstrzygającej bitwy pod Połonką, kilka dni po połączeniu się wojsk Rzeczypospolitej. Zniósł wtedy straż Chowańskiego, a potem rozwinął wojsko do walki na rzece Połonce. Początkowo pojawiały się komplikacje, jednak po przejściu przez bagna jazda polska nabrała wprawy i rozbiła jazdę odwodową Trubeckiego, przez to Chowański zaczął się wycofywać na lewe skrzydło z powodu obawy o oskrzydlenie, później husaria rozbiła całe prawe skrzydło Rosjan i Chowański rozpoczął odwrót do Połocka, tracąc połowę swojego wojska. Czarniecki chciał dalej toczyć tę walkę, jednak powstrzymała go kolejna armia rosyjska. Później doszło do bitwy nad rzeką Basią, gdzie nadchodziła nowa armia Chowańskiego, a próba powstrzymania jej pod Druckiem przez Kmicica skończyłaby się klęską, gdyby nie odsiecz Czarnieckiego, którego wojska odrzuciły Chowańskiego do Połocka.