Praca badawcza w Paryżu

Pierwsza praca naukowa 

W 1897 r. Maria Skłodowska opublikowała wyniki swych doświadczeń nad właściwościami magnetycznymi stali w Biuletynie Towarzystwa Popierania Przemysłu Krajowego. Były to pierwsze rezultaty pracy naukowej początkującej jeszcze uczonej. Niedługo potem Maria zainteresowała się nowym odkryciem Becquerela.  

Strona tytułowa "Radioaktywność" Maria Skłodowska-Curie, 1910, źródło: archive.org/details/traitderadioac02curi/page/n9/mode/2up

Rad i polon 

Maria postanowiła zbadać promienie i uczynić te badania tematem pracy doktorskiej. Rozpoczęła więc ciężką pracę. Razem z mężem najpierw wydzielali ciała wchodzące w skład smółki, a następnie mierzyli promieniotwórczość każdego z nich, aż doszli do wniosku, że w smółce istnieją dwa odrębne ciała o bardzo dużej radioaktywności. W lipcu 1898 r. ogłosili odkrycie polonu, a 26 XII 1898 podczas posiedzenia Akademii Nauk został odczytany 2 komunikat o istnieniu w smółce uranowej drugiego pierwiastka promieniotwórczego, który odkrywcy – państwo Curie- nazwali radem. 

Czysty rad 

Odkrycie polonu i radu to było za mało, trzeba było potwierdzić ich istnienie dowodem. Pierwszym celem czteroletnich badań było wydobycie radu i polonu w stanie czystym. 

Potrzebne były duże ilości smółki uranowej, bardzo drogiej, zdecydowali się na zakup i sprowadzenie odpadków zostających po wydobyciu uranu z kopalni w Jachimkowie na terenie Czech. Dzięki rządowi austriackiemu państwo Curie otrzymali odpadki i rozpoczęli mozolną pracę w celu wydobycia radu. Podzielili się zadaniami, Piotr prowadził doświadczenia, a Maria oprócz pracy intelektualnej wykonywała fizyczną, to ona przetwarzała nawet po 20 kilogramów rudy naraz, nosiła ciężkie naczynia, przelewała ich zawartość, mieszała gotujące się masy, najpierw sortowała poszczególne substancje wchodzące w skład odpadków, następnie przeciskała je przez specjalne naczynie, a potem odrzucała część materiału, który nie były aktywny i te czynności nieustannie powtarzała. Odnajdywała w ten sposób minimalne cząstki aktywne.  Piotr Curie dążył do określenia właściwości radu, a Maria do wyodrębniania czystych soli radu.  

“Elektryczność indukowana” 

Ciężka praca obojga przyniosła efekty, w latach 1899 – 1900 państwo Curie ogłosili odkrycie „elektryczności indukowanej”, którą rad wywołuje oraz ładunku elektrycznego, który przenoszą promienie.  

1 gram czystego radu  

W roku 1902 Maria Curie wydzieliła 1 gram czystego radu i określiła jego ciężar atomowy na 225. I ...  dalej pracowała, m.in. opisała wyniki badań nad oczyszczaniem radu.  

W latach 1899 - 1904 państwo Curie ogłosili 32 prace naukowe. Indywidualnie Maria Curie napisała m. in.O ciężarze atomowym baru zawierającego rad, o ciężarze atomowym radu, Badania nad ciałami promieniotwórczymi i wiele innych.  

Dr Maria Curie 

W roku 1902 Maria Skłodowska – Curie zdała egzamin doktorski i profesor Lippmann nadał jej tytuł doktora nauk fizycznych.  

Dopiero 1 XI 1904 roku Maria otrzymała oficjalnie możliwość pracy w laboratorium Piotra a nawet została zatrudniona. W 1906, po tragicznej śmierci pana Curie Rada Wydziału Matematyczno – Przyrodniczego Sorbony postanowiła utrzymać stanowisko stworzone dla niego i tę katedrę powierzyć Marii Skłodowskiej – Curie w charakterze „prowadzącej wykłady zlecone”. 

Maria Skłodowska-Curie na tarasie Instytutu Radowego w Paryżu, 1923, autor nieznany,Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie

Prof. Maria Curie 

Dwa lata później, w 1908 r. Maria została mianowana profesorem zwyczajnym Sorbony. Tym samym została pierwszą kobietą profesorem w dziejach Sorbony i Francji. 

Po dwóch latach profesury słynna uczona wydała drukiem swe wykłady. W 1910 r. ogłosiła swe naczelne dzieło o promieniotwórczości pt.: Traite de Radioactivite, liczące 970 stron, opisała w nim swe nowe doświadczenia z radem. 

Uznanie świata nauki  

  • W 1910 Amerykański Instytut Franklina odznaczył ją medalem Elliota Gresona.  

  • W tym samym roku Royal Society of Arts 3 nadał jej medal Alberta.  

  • W roku 1902 została członkiem Akademii Umiejętności w Krakowie,  

  •  W 1904 członkiem Royal Instytution of Great Britain oraz Towarzystwa Chemicznego w Londynie.  

  • W 1907 roku uniwersytet w Edynburgu nadał jej doktorat honoris causa.  

  • W 1908 została członkiem – korespondentem Rosyjskiej Akademii Nauk w Petersburgu.  

  • W tym samym roku Uniwersytet w Genewie przyznał jej tytuł doktora honoris causa.  

  • W 1910 roku wybrano ją na członka Amerykańskiego Towarzystwa Filozoficznego oraz członka korespondenta Szwedzkiej Akademii Nauk. 

Rad w postaci metalu 

Uznanie świata nie zmieniło Marii Curie, nadal najważniejsza była dla niej praca badawcza i naukowa, wciąż prowadziła badania nad radem - udało się jej otrzymać go w postaci metalu, badała promienie wysyłane przez polon, wydała „układy pierwiastków promieniotwórczych” oraz przygotowała pierwszy międzynarodowy wzorzec radu.  

Ugruntowanie pozycji naukowej 

W grudniu 1911 r. Szwedzka Akademia Nauk przyznała jej Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii w dowód uznania dla prowadzonych przez nią prac. Nikt jeszcze nie dostąpił zaszczytu otrzymania tej nagrody dwukrotnie. Do dzisiaj laureatów, którzy zostali nią uhonorowani dwa razy, łącznie z polską uczoną jest tylko trzech. 

Ciąg dalszy uznania 

Maria została po raz kolejny doceniona w Stanach Zjednoczonych: otrzymała doktorat honoris causa Uniwersytetu Columbia, następnie honorowe członkostwo Uniwersytetu w Chicago, potem członkostwo Międzynarodowej Komisji Współpracy Intelektualnej, a w roku 1921 honorowe obywatelstwo Nowego Yorku.  

Doceniona we Francji 

Wreszcie także we Francji Maria Curie został obywatelką pierwszej kategorii. W 1920 powstała Fundacja im. Curie, która gromadziła fundusze na rozwój i działalność Instytutu Radowego w Paryżu.  

W 1922 członkowie paryskiej Akademii Medycznej przyjęli do swego grona dwukrotną Noblistkę jako wyraz uznania dla jej udziału w odkryciu radu i stworzeniu nowej gałęzi wiedzy medycznej – curieterapii.  

W 1923 r. Fundacja im. Curie postanowiła uczcić 25 – lecie odkrycia radu, a rząd francuski przyłączył się do tego hołdu i obie izby parlamentu uchwaliły dekret, który przyznawał pani Curie „nagrodę narodową” w formie stałej pensji w wysokości 40 tys. franków rocznie.  

Szacunek i uznanie Polaków 

Maria Skłodowska-Curie spotkała się także z wielkim uznaniem i życzliwością w odrodzonej Polsce - ze strony rządu, władz miast polskich, instytucji publicznych, organizacji naukowych. W 1924 r. honorowe obywatelstwo przyznano jej w stolicy, a uniwersytety, akademie, miasta polskie ofiarowały uczonej tytuły honorowe.  

Naukowiec do ostatnich dni życia 

Maria Skłodowska-Curie mimo kłopotów ze wzrokiem, słuchem i pogarszającego się stanu zdrowia do ostatnich miesięcy życia prowadziła działalność naukową: pisała artykuły, książki, rozprawę o izotopach, nowe opracowania cyklu swoich wykładów, ciągle publikowała prace, robiła notatki, przeprowadzała doświadczenia, kierowała Instytutem, kształciła młodzież. Na ostatnim etapie życia pracowała nad wydzieleniem aktynu X do badań nad widmem promieni alfa. Ogółem w latach 1919 – 1934 ogłosiła 31 publikacji, a do ostatnich chwil życia pracowała nad dziełem Promieniotwórczość

 

 

Maria Skłodowska-Curie na tarasie Instytutu Radowego w Paryżu, 1923, Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie
Strona tytułowa "Radioaktywność" Maria Skłodowska-Curie, 1910, źródło: archive.org/details/traitderadioac02curi/page/n9/mode/2up