Droga do sławy

Etapy kariery Marii Skłodowskiej-Curie  

 

Krok 1. Maria Skłodowska–Curie w wieku zaledwie piętnastu lat ukończyła gimnazjum. Zajęła wtedy pierwsze miejsce w klasie. Przez natłok nauki cały najbliższy rok wypoczywała na wsi. Do Warszawy wróciła, aby udzielać lekcje w prywatnych szkołach. W tym czasie kształciła się sama, lecz nie było to łatwe w rosyjskiej niewoli. Stolica dawała jej więcej możliwości niż prowincja.   

Maria Skłodowska po ukończeniu gimnazjum, 1883, autor nieznany, zbiory Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie

Krok 2. Brat cioteczny Marii, Józef Jerzy Boguski prowadził małe miejskie laboratorium, dzięki temu dziewczyna po raz pierwszy w życiu miała styczność z pracownią. Jednak niewiele miała czasu, aby tam pracować. Spędzała w nim wieczory oraz niedziele i zwykle pozostawiona była sama sobie.   

Maria Skłodowska-Curie w laboratorium, ok. 1900, autor nieznany, domena publiczna, Wikimedia Commons

 

Krok 3. W niedługim czasie w roku 1891 uczona przy pomocy swojego ojca wyjechała do Paryża, gdzie zamieszkała z siostrą Bronisławą. Niedługo u niej zagościła, ponieważ było stamtąd za daleko do dzielnicy uniwersyteckiej. Ulokowała się w małym skromnym pokoiku, który sama umeblowała. W taki oto sposób przeżyła cztery lata studenckie.   

Studia z początku sprawiały Marii problemy. Nie była przygotowana do słuchania wykładów fizyki na Sorbonie. Mimo chęci nauki w Polsce nie udało się jej osiągnąć tak wysokiego poziomu, od jakiego rozpoczynały się wykłady. Braki więc nadrabiała sama, zwłaszcza w matematyce. Swój cały czas rozdzieliła między wykłady, laboratoria i pracę w bibliotece.   

Krok 4. W końcu jej wysiłek został nagrodzony w roku 1893 pierwszym miejscem na liście absolwentów, uzyskała wówczas tytuł licenciée ès sciences physiques. W roku 1894 otrzymała tytuł licenciée ès sciences mathématiques.  

Krok 5. W roku 1896 po wielomiesięcznych przygotowaniach zdała z pierwszą lokatą egzamin uprawniający do nauczania w szkołach dla dziewcząt.

Krok 6. W roku 1897 ukończyła i ogłosiła pracę na temat własności magnetycznych stali.    

Krok 7. W roku 1900 dostała posadę w L`Ecole Normale Supèrieure dla kobiet w Sèvres pod Paryżem.  

W roku 1904 Maria prowadziła wykłady z fizyki w Wyższej Szkole Żeńskiej w Sevres pod Paryżem.Na zdjęciu z uczennicami, autor nieznany, domena publiczna

 

Krok 8. Maria prowadziła różnorodne badania takie jak: badania nad własnościami magnetycznymi stali, badania na podstawie wyników odkryć Henri Becquerela nad solami rzadkiego metalu a mianowicie uranu, badania nad promieniowaniem lub badania nad wyznaczeniem nowego ciężaru atomowego radu.   

Marie Curie w swoim laboratorium, Paryż, 1911, fot. autor nieznany, domena publiczna

 

Krok 9. Maria Skłodowska-Curie dostała dwa razy Nagrodę Nobla:  

W dziedzinie fizyki w roku 1903 wraz z mężem Piotrem Curie oraz Becquerelem za prace nad promieniotwórczością.  

Nagroda Nobla z fizyki dla Piotra i Marii Curie 1903 rok, fot. Nobel Foundation, domena publiczna, Wikimedia Commons

 

W dziedzinie chemii w roku 1911 za rozwój chemii, dzięki odkryciu polonu i radu oraz za badanie metalicznego radu i jego związków chemicznych.  

Nagroda Nobla z chemii dla Marii Skłodowskiej-Curie 1911 rok, fot. Nobel Foundation, domena publiczna, Wikimedia Commons

 

Krok 10. Przyznanie nagrody Nobla Marii i jej mężowi powiększyło rozgłos ich pracy, co stało się uciążliwe. Przez pewien czas państwo Curie nie mieli ani chwili wytchnienia. Wizyty, propozycje odczytów czy artykułów zdarzały im się prawie codziennie. 

Krok 11. Po przyjściu na świat drugiej córki - Ewy, w roku 1904 Maria na jakiś czas musiała przerwać pracę w laboratorium. W tym samym roku została mianowana kierowniczką laboratorium, które miało powstać przy nowej katedrze fizyki na Sorbonie. Jednak nie zostało ono utworzone i przydzielono jej tylko kilka pokoi.  

Ewa z matką,1908, fot. autor nieznany Wikimedia Commons

 

Krok 12. Po śmierci Piotra Curie Wydział Naukowy w Paryżu postanowił ofiarować Marii katedrę profesorską na Sorbonie. Było to niezwykłe wydarzenie, ponieważ nigdy wcześniej żadna kobieta nie dostąpiła podobnego zaszczytu. W roku 1906 rozpoczęła wykłady w Sorbonie jako profesor nadzwyczajny, a po dwóch latach, jako zwyczajny.  

Maria Curie z córkami po tragicznej śmierci Piotra Curie . Ogród przy bulwarze Kellermana, 1906 rok, domena publiczna

 

Krok 13. Koledzy Marii namawiali ją, aby zgłosiła swoją kandydaturę do Paryskiej Akademii Nauk. Wywołało to spore zainteresowanie publiczne, gdyż poruszyła w ten sposób kontrowersyjną sprawę, a mianowicie przyjmowanie kobiet do Akademii. Wielu akademików starało się zwalczać tę zasadę, lecz ostatecznie Marii zabrakło w wyborach paru głosów.  

Krok 14. W roku 1912 Skłodowska–Curie miała okazję współtworzyć pracownię radiologiczną w Warszawie z Towarzystwem Naukowym. Powierzono jej tam kierownictwo. Mimo że nie mogła opuścić Francji zgodziła się zająć organizacją badań w nowej placówce.  

Maria Skłodowska- Curie w laboratorium, 1913 r., zbiory fot. Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie.

 

Krok 15. W roku 1912 w wyniku działań Marii rozpoczęła się budowa laboratorium w Paryżu. Instytut Pasteura pragnął przyłączyć się do tego przedsięwzięcia. Po porozumieniu z uniwersytetem zdecydowano utworzyć Instytut Radowy z dwiema pracowniami, fizyki i biologii. Z powodu braku środków budowa postępowała bardzo wolno i w momencie wybuchu wojny nie była jeszcze całkowicie ukończona. Na budowę instytutu przeznaczono 400 000 franków w złocie.   

Maria z córkami na terenie Instytutu Radowego w Paryżu, 1918 r., autor nieznany, domena publiczna, źródło: mobilems.kylos.pl

 

Krok 16. Maria Skłodowska-Curie zmarła 4 lipca 1934 roku w sanatorium Sancelemoz w wieku 67 lat. Pochowana została 6 lipca na cmentarzu w Sceaux. 

Jedno z ostatnich zdjęć Marii Skłodowskiej-Curie, 1934, Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie

 

Krok 17. Śmierć Marii nie zakończyła jednak pasma jej sukcesów. 20 kwietnia 1995 roku jej ciało oraz jej męża zostało przeniesione do Panteonu. Tym razem również osiągnęła coś co nie udało się nigdy wcześniej żadnej kobiecie. Była pierwszą kobietą pochowaną w tym miejscu za swoje życiowe dokonania. Na uroczystości oprócz przedstawicieli władz francuskich byli również przedstawiciele władz polskich. 

Grób rodziny Curie na cmentarzu w Sceaux pod Paryżem, b.d., Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie

 

Krok 18. Kolejne znaczące wyróżnienie spotkało Marię w roku 2010, kiedy to uchwałą z dnia 3 grudnia Sejm Rzeczpospolitej uchwalił rok 2011 Rokiem Marii Skłodowskiej-Curie. 

Ostatnie zdjęcie Marii Skłodowskiej-Curie przed swoim laboratorium, 1934 r., autor nieznany, domena publiczna, źródło: mobilems.kylos.pl