Stanisław Dąbek urodził się 27 marca 1852 r. w Nisku nad Sanem na Rzeszowszczyźnie (obecnie woj. podkarpackie), w rodzinie Szczepana i Rozalii z Powęskich. Dąbkowie wychowali trzech synów (Franciszka, Stanisława, Juliana) i trzy córki (Karolinę, Marię, Stefanię). Ojciec Stanisława był rolnikiem, ale przez jakiś czas pełnił także obowiązki wójta gminy. Szczepan Dąbek pochodził prawdopodobnie ze szlachty zagrodowej herbu Lubicz. Był człowiekiem sumiennym, obowiązkowym, prawdomównym i przekazał te cechy swojemu synowi. Z kolei dziadek, Franciszek Powęski, zaszczepił w młodym Stanisławie miłość do ojczyzny. Jako uczestnik powstania styczniowego oprowadzał wnuka po lasach i opowiadał o bojach powstania z 1863 r., bohaterstwie oraz poświęceniu dla sprawy ojczystej. W końcu lat dziewięćdziesiątych XX w. Dąbkowie postanowili przenieść się z Niska pod Lubaczów. W 1901 r. nabyli na tamtych terenach czterohektarowe gospodarstwo rolne.

Dąbek ukończył czteroklasową szkołę ludową w Nisku. W latach 1905−1907 kontynuował naukę w sześcioklasowej szkole w Lubaczowie. Kierownik szkoły, Józef Szymała, dostrzegł w swoim uczniu upór w nauce, obowiązkowość, skrupulatność i predyspozycje przywódcze. Namówił rodziców chłopca, by go dalej kształcili. Stanisław kontynuował naukę w Seminarium Nauczycielskim w Sokalu oraz zaczął uczęszczać na zajęcia na Wydziale Prawa Uniwersytu Lwowskiego jako wolny słuchacz. Od 1911 r. był członkiem stowarzyszenia gimnastycznego o charakterze patriotyczno-niepodległościowym o nazwie „Sokół” oraz organizacji młodzieżowej skupionej wokół pisma "Zarzewie", której zasadniczym celem było wychowanie ideowe, szkolenie wojskowe młodzieży i krzewienie idei walki o niepodległość Polski. W 1913 r. zdał egzamin dojrzałości, a następnie rozpoczął pracę w szkole ludowej jednoklasowej w Repechowie i prawdopodobnie - w dwuklasowej w Nowosielcach w powiecie Bóbrka. Praca ta nie zaspakajała jednak jego ambicji.